گوشی پزشکی
گوشی پزشکی یکی از تجهیزات پزشکان است که به عنوان یک ابزار تشخیصی برای هزاران سال در بین پزشکان استفاده شده است. شما می توانید با قرار دادن آن روی سینه و گوش دادن به قفسه سینه فرد چیزهای زیادی بشنوید و بیاموزید که صدای یک قلب سالم چگونه است. گوشی پزشکی اولیه در اوایل قرن نوزدهم توسط پزشک فرانسوی به نام لانک اختراع شد. اختراع گوشی پزشکی توسط لانک به او کمک کرد تا صدای واضح تر بدن را بشنود، اما لانک در واقع در تلاش بود تا به یک هدف متفاوت برسد. بهداشت در دهه 1800 چیزی نبود که امروزه وجود دارد و پزشک برای شنیدین صدای قلب بیمار و آگاه شدن از شرایط وی مجبور بود صورت خود را بر روی بدنهای کثیف و بد بو فشار دهد.
مزایای گوشی پزشکی
گوشی پزشکی که توسط لانک اختراع شد در واقع یک لوله توخالی بود. سایر مبتکران و پزشکان به تدریج طراحی های پیچیده تری از گوشی پزشکی ارائه دادند که تقریباً شبیه به گوشی پزشکی است که امروزه به گردن پزشکان و مراقبت های بهداشتی آویزان است. این گوشی پزشکی می تواند با کمک صداها و ضربان به ضعف ضربان قلب و نقص قلب جنینی که در هفته ششم بارداری است کمک کند. در حالی که بیشترین کاربرد آنها در تشخیص سلامت قلب، تنفس و در ارتباط با فشار خون، صدای خون است اما گوشی پزشکی می تواند ابزار مهمی در تشخیص ناهنجاری های سیستم های گوارشی و وریدی باشد. این در واقع یک رویکرد بسیار اساسی برای استفاده از خواص گوشی پزشکی با کمک ایجاد صدا است.
اجزای تشکیل دهنده گوشی پزشکی
برای فهمیدن چگونگی انتقال یک صدا از قبل به گوش با کمک گوشی پزشکی یا استتوسکوپ Stethoscope باید تمام اجزای اصلی آن را به خوبی بشناسیم و درک کنیم. گوشی پزشکی امروزی یک نوع لوله توخالی است، اما با توجه به قابلیت پیچیده آن ها طرز استفاده از آن ها بسیار ساده است. در یک گوشی پزشکی معمولی که هنوز هم رایج ترین نوع مورد استفاده در جوامع امروزی است، از سه بخش اصلی و مهم تشکیل شده است.
قسمت اول دیافراگم
بخش زنگوله ای گوشی پزشکی که به دیافراگم مشهور است بر روی بدن بیمار قرار می گیرد و صدا را به گوش می رساند و کمی ان را تقویت و شدت می بخشد. در واقع دیافراگم، یک دیسک صاف و فلزی است که به نوبه خود حاوی یک دیسک صاف و پلاستیکی است. از طرف دیگر این دیافراگم، یک قطعه توخالی زنگوله شکل از فلز است که یک سوراخ ریز در بالای آن دارد. صفحه دیافراگم گوشی پزشکی در گرفتن صداهای کم فشار، مانند صدا های قلب عملکرد فوق العاده ای دارد.
قسمت دوم لوله یا تیوپ
پیکربندی Y شکل لوله های لاستیکی گوشی پزشکی از قسمت اصلی دیافراگم تا هدست و گوشی ادامه دارد. صداهایی که از طریق دیافراگم یا سر گوشی پزشکی جمع می شوند در ابتدا از طریق یک لوله پلاستیکی حرکت می کنند، در نهایت در نزدیکی هدست به دو کانال تقسیم می شوند تا شنونده بتواند آن را در هر دو گوش بشنود. لوله های گوشی پزشکی به طور معمول از 18 تا 27 اینچ (45 تا 68 سانتی متر) طول دارند.
قسمت سوم هدست و گوشی
در گوشی پزشکی لوله لاستیکی به مجموعه ای از لوله های فلزی منتهی می شود که صدا را در گوش شنونده منتقل می کند. در نوک هدست که درون گوش قرار می گیرد لاستیک های نرمی وجود دارد که به آن گوشی می گویند. گوشی ها از لاستیک نرم ساخته شده اند که نه تنها برای راحتی بلکه برای جلوگیری از ورود هر گونه صدای مزاحم از محیط اطراف به گوش کمک می کنند. وقتی تمام اجزای نام برده شده در کنار یکدیگر قرار می گیرد گوشی پزشکی ساخته می شود.
تقویت کردن صدای گوشی پزشکی
هنگامی که پزشک یا پرستار دیافراگم گوشی پزشکی را روی سینه بیمار قرار می دهند، امواج صوتی از طریق بدن بیمار ساطع می شوند این امواج صوتی باعث می شوند سطح صاف دیافراگم لرزش پیدا کند. اگر این دیافراگم یک وسیله مستقل باشد، این لرزش ها به بیرون حرکت می کنند، اما از آنجا که دیافراگم به یک لوله متصل شده است، امواج صوتی در جهت خاصی هدایت می شوند. هر موج از دیواره های داخلی لوله لاستیکی پایین می آید، یا منعکس می شود که فرایندی به نام بازتاب چندگانه را به وجود می آورد. به این ترتیب هر موج پی در پی به گوشی های پلاستیکی یا توپی های لاستیکی در انتهای گوشی پزشکی و در آخر به گوش های شنونده می رسد.
امواج صداهای بلند مانند نفس و ضربان قلب در فرکانس های بالاتر در گوشی پزشکی حرکت می کنند، به این معنی که باعث ایجاد تعداد بیشتری از نوسانات فشار در یک دوره زمانی خاص می شوند. صداهای سطح بالاتر مستقیماً سطح دیسک بزرگ داخل دیافراگم (و دیسک پلاستیکی داخل دیافراگم) را مرتعش می کنند. این در اصل به این معنی است که امواج صوتی ناشی از باز و بسته شدن شریان، همان مواردی است که از طریق لوله گوشی پزشکی به گوش شنونده منتقل می شود.
عملکرد دیافراگم گوشی پزشکی
دیافراگم تا حدودی متفاوت عمل می کند. به جای برداشتن ارتعاشات ناشی از حرکت شریان مستقیم، با ارتعاشات موجود در پوست شروع به لرزیدن می کند. دیافراگم توخالی کوچکتر، با سطح کمتری از بیمار تماس می گیرد و فقط لبه فلزی نازک در تماس است. صداهای با سطح پایین که ممکن است لرزش دیافراگم بزرگ را داشته باشد، سخت تر می شوند، همچنان که به سمت بیرون حرکت می کنند، لرزش پوست را نشان می دهند. سپس پوست زنگ را ارتعاش می کند.
انواع گوشی پزشکی
با آنکه تصور می شود گوشی های پزشکی همگی یک کار مشترک انجام میدهند، اما انواع مختلفی دارند که کاربر می تواند متناسب با نوع استفاده و نیاز و همچین سطح تخصص خود، یکی از این انواع را انتخاب کند. حیطه کاربری گوشی های پزشکی گسترده است اما این نکته را در نظر داشته باشید که اغلب از این ابزار پرکاربرد و متداول به عنوان یک ابزار عمومی برای غربال گری و یا تشخیص اولیه استفاده می کنند. در ادامه این مقاله می خواهیم تا بیشتر درباره انواع گوشی های پزشکی بدانیم. پیش از شروع این مطلب را یادآور شویم که در حالت کلی، گوشی های پزشکی یا یک سر هستند یا دو سر که در مدل یک سر فقط یک طرف گوشی ویژگی گرفتن صدا دارد (اغلب برای کارهای تخصصی و با کیفیت بالاتر استفاده می شود)، و در دو سر هر دو سمت آن قابل استفاده است (دو حالت صدای مختلف بر اساس زیر یا بم بودن را میگیرد ولی ممکن است کیفیت تک سر را نداشته باشد) اما گوشی های پزشکی در 3 دسته تقسیم می شوند.
گوشی پزشکی آکوستیک
این گوشی های پزشکی دارای هر دو مدل تک سر و دو سر هستند. نوع تک سر آن که به گوشی طبی آکوستیکی معروف است و شناس ترین مدل بین گوشی های پزشکی موجود در بازار از دید عامه مردم است، از یک سر که شامل بخش دیافراگم(بخشی که روی بدن قرار میگیرد) و از یک دیسک تخت که جنس آن میتواند فلزی یا پلاستیکی باشد تشکیل شده است. این بخش وظیفه گرفتن و رساندن صدا از بدن بیمار به شخص شنونده را به عهده دارند. این گوشی توانایی دریافت طیف وسیعی از فرکانس های صدا را دارد و میتوان از آن برای معاینه و شنیدن صدای قلب، ریه، معده و سایر اعضا استفاده کرد.(با برخی از این گوشی ها می توان فشار را نیز اندازه گیری کرد) یک مدل دیگر از گوشی های پزشکی آکوستیکی وجود دارد که دو سر هستند، این نوع گوشی ها علاوه بر داشتن بخش دیافراگم که کار گرفتن صدا با فرکانس های به نسبت بالا را می کند، در بخش پشتی نیز دارای سر دیگری است که می تواند صداهای بم تر را بگیرد و به آن بل (یا زنگ) میگویند که در گوشی های مختلف ظاهری متفاوت اما کاربردی یکسان دارد. از این سر برای معاینه کودک استفاده می شود که صدای ضعیف تری تولید می کند (لازم به ذکر است که برای کودکان یکسری گوشی طبی مخصوص وجود دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم)
گوشی پزشکی الکترونیکی (هوشمند)
علی رغم سادگی و رایج بودن گوشی پزشکی آکوستیک، تقویت صدای آن چندان قوی نیست و برای شنیدن صدا باید ترجیحا سکوت در فضا حاکم باشد. در ابتدا تنها برای حل همین مشکل گوشی های پزشکی الکترونیکی وارد بازار شدند. این گوشی ها با داشتن سنسورهای تقویت کننده (پیزوالکتریک ها) ، صدای دریافتی توسط دیافراگم را تا چندین برابر تقویت می کنند و صدایی به مراتب بلندتر در اختیار فرد شنونده می گذارند. این تقویت صدا باعث می شود تا فرد از روی لباس نیز معاینه شود و حس بهتری به بیمار منتقل کند. با این وجود، در سالهای ابتدایی معرفی گوشی های دیجیتال توسط یکی از مطرح ترین برندهای دنیا، به دلیل سطح پایین تر دانش الکترونیک در آن سالها و دشواری و هزنیه زیاد تولید برای کمپانی سازنده، این گوشی ها کیفیت مطلوب برای پزشکان را فراهم نکردند دلیل آن هم تداخل انواع صداها با یکدیگر بود که متاسفانه بعد از عرضه نسخه بعدی، پزشکان نسبت به از دست دادن بخشی از صداها نیز اعتراض داشتند. این نکته قابل ذکر است که قیمت این گوشی ها 3 تا 7 برابر قمیت گوشی های معمولی بود. اما مانند سایر زمینه های تکنولوژی با ایجاد این بستر دیجیتال در گوشی های پزشکی، شرایط فراهم شد تا امکانات دیگری نیز به این گوشی ها اضافه شود تا کاربرد آنها را به مراتب بیشتر کند؛ از جمله این موارد اضافه کردن امکان ذخیره سازی صداها بود. بعد از چند سال برندهای جدیدی در بازار ظاهر شدند که به تدریج مشکلات این گوشی ها را اصلاح کردند. امروزه گوشی های دیجیتال در سطوح مختلفی عرضه میشوند که علاوه برقیمت مناسب، امکان فیلتر کردن صداهای مزاحم، تنظیم حالت انتخابی برای انواع معاینه، امکان تنظیم سطح بلندی صدا، امکان ذخیره سازی اطلاعات، امکان شنیدن صدا بدون تیوب و با هندزفری و …. از جمله قابلیت های آنها است. به دلیل گستردگی امکانات و وضوح و شفافیت بیشتر صدا، این مدل از گوشی ها به تدریج نارضایتی های گذشته را از ذهن مخاطبان پاک کرده و استفاده از آنها با سرعت بالایی در سطح جهان به خصوص کشور آمریکا که مبدا تولید اولین گوشی های پزشکی نیز هست، در حال افزایش است.
گوشی پزشکی نوزاد(جنین)
نوع دیگری از گوشی پزشکی است که به دلیل تفاوتی که در صدای دریافتی نسبت به مدل های دیگر وجود دارد طراحی و تولید شده است. این گوشی ها بیشتر صداهای ضعیف و ریز و کم ارتعاش را دریافت می کنند و به همین علت دارای شکل شیپوری مانند هستند (که البته این مورد برای تقویت سطح صدا نیز هست). تعداد و میزان استفاده از آنها به دلیل نوع کاربری آنها نسبتا کمتر است
نحوه استفاده از گوشی پزشکی
در هر کجا که نیاز است از گوشی پزشکی استفاده شود توصیه شده است در فضای آرام این امر انجام گیرد. برای مکان های شلوغ استفاده از گوشی پزشکی ساده ممکن نیست و برای مکان های شلوغ از گوشی پزشکی مخصوصی استفاده می شود. در اینجا می توانید اطلاعات بیشتری در مورد نحوه استفاده از گوشی پزشکی در محیط های آرام مانند مطب پزشک و بیمارستان دریافت کنید. برای استفاده از گوشی پزشکی در یک محیط آرام قرار می گیرید تا بتوانید صداهایی که نیاز به شنیدن دارند را به راحتی با کمک گوشی پزشکی دریافت کنید. شما برای انجام این کار باید روی صدای مورد نظر خود متمرکز شوید. به خاطر داشته باشید که موقعیت یابی بیمار در حین استفاده از گوشی پزشکی نقش مهمی دارد. برای بررسی ریه های بیمار پزشک می تواند آن را به صورت نشسته در کنار خود یا به حالت دراز بر روی تخت معاینه کند. برای گوش دادن به قلب و شکم، توصیه می شود که بیمار دراز کشیده باشد؛ اما در مورد ریه ها، اگر بیمار در حالت نشسته باشد، خیلی آسان تر می تواند آن را با کمک گوشی پزشکی معاینه کند. قیمت گوشی پزشکی با توجه به مدل و کارایی آن رنج قیمتی متفاوتی دارد.
خرید اینترنتی انواع گوشی پزشکی
فروشگاه اینترنتی آیسامد مرجع متنوعترین گوشی های پزشکی از برندهایی نظیر هاین (Heine)، ریشتر (Riester)، لیتمن (Littmann) و … بوده و کاربر میتواند از مشهورترین برندهای دنیا اجناس اصل و باکیفیت خریداری نماید.